1. A Vitamini (Retinol) A vitamini yağda eriyen vitaminlerdendir ve karaciğerde depolanabilmektedir. A vitamini bakımından zengin gıdalar; balık, ciğer, tereyağı, yumurta ile yağlı süt ve süt ürünleridir. Bununla birlikte bitkisel gıdalarda bulunan 600 kadar karotenden 50 kadarı A vitamini hükmündedir. Bu karotenoidler provitamin A olarak adlandırılır ve karaciğer ile ince bağırsakta enzim etkisiyle yapılarına 1 mol su alarak A vitaminine dönüştürülmektedirler. Eşdeğerlik bakımından karotenlerin 6-12…
Mineraller, gıdaların içerisinde çok düşük miktarlarda bulunmasına rağmen sağlık açısından son derece önemli bileşenlerdir. Mineraller vücutta üretilemezler ve bu yüzden dışarıdan gıdalarla alınması zorunludur. Hemen hemen her mineralin vücutta farklı işlevleri ve görevleri bulunmaktadır. Dolayısıyla eksikliklerinde de çok farklı rahatsızlıklar ve hastalıklar ortaya çıkabilmektedir. Bu açıdan her mineralin ayrı incelenmesi faydalı olacaktır. 1. Kalsiyum (Ca) Sağlıklı yetişkin bir bireyin vücudunda 1,2 – 1,5 kg kadar…
Yağların Vücuttaki Görev ve İşlevleri 1. Yağ ve yağ benzeri maddeler vücudun yapıtaşlarındandır. 2. Yağlar, vücudun enerji depolarıdır. Vücuda alınan fazla kalori yağ şeklinde depolanmaktadır. Kalori ihtiyacında depolanan yağlar kullanılarak enerji sağlanmaktadır. 3. Yağlar vücutta ısı izolasyonunu sağlar; soğuğa karşı vücudu korur. 4. Deri altındaki yağ dokusu vücudu darbelere karşı korur, organları saran yağ dokusu ise organları ani fiziksel etkilere karşı korumaktadır. 5. A, D, E ve K vitaminleri yağda…
Proteinlerin Vücuttaki Görev ve İşlevleri 1. Canlıların en küçük yaşam birimi olan hücrenin yapıtaşlarıdır. 2. Vücut dokularının yapısında yer alırlar, dokuların onarımında kullanılırlar. 3. Enzimlerin tamamının ve çoğu hormonun yapısında protein bulunmaktadır. 4. Proteinlerin vücutta taşıma ve depolama işlevleri bulunmaktadır. Hemoglobin ve miyoglobin oksijen taşırken, transferrin kanda demir taşımaktadır. Karaciğer demirin depolanmasını sağlamaktadır. 5. Proteinler bağışıklık sisteminin önemli bir elemanıdır. Vücuda giren yabancı maddelere karşı üretilen antikorlar proteinden oluşmaktadır. 6. Vücuda…
Suyun Sağlık Açısından Önemi Su ve sağlık konusu son derece önemli bir konudur. İnsanoğlu nefes almadan 5 dakika, su içmeden 6 gün, yemek yemeden 40 gün kadar yaşayabilir. Yaşam açısından su, en kritik öneme sahip gıdadır. Yaş ve cinsiyete bağlı olarak, küçük ölçülerde değişmekle birlikte bir bireyin yaklaşık olarak %65’i sudur. 70 kg ağırlığında yetişkin bir birey üzerinden değerlendirildiğinde, bu bireyin vücudu yaklaşık olarak 45…
Suyun Bazı Özellikleri Gıdalarda bulunan 4 temel bileşenden biri olan su, gerek beslenme açısından hayati zorunluluğu yönüyle gerekse de yapısında bulunduğu gıdayı fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik olarak etkilemesi yönüyle son derece önemlidir. Suyun, neden bu kadar önemli olduğunun anlaşılabilmesi için belli başlı özelliklerinin ve karakteristiklerinin bilinmesi gerekmektedir. Su, iki hidrojen atomunun bir oksijen atomu ile kovalent bağ kurması ile oluşan bir bileşiktir. Su molekülünün şekli…
Gıda Nedir? Türk Dil Kurumu sözlüğünde gıda, “yenilebilir, beslenmeye elverişli her tür madde, azık” olarak tanımlanmaktadır. Elbette bu tanım, gıdayı tarif etmekte yeterli değildir. Bu tanıma göre içilebilen bir gıda mevcut değildir. Benzer şekilde ilaçlar da bu tanıma göre gıda olarak nitelendirebilir. Oysaki ilaçlar gıda değildir. Diğer taraftan, gıda kaynaklarında da gıda tanımı üzerine net ve ortak bir tanım bulunmamaktadır. Genel olarak gıdanın fizyolojik etkileri…
Besinlerin vücuda alınıp sindirilmesi sürecinde görevli olan tüm organ ve dokular sindirim sistemini oluşturmaktadır. Sindirim olayının daha iyi anlaşılabilmesi için sindirim sisteminin iyi bir şekilde bilinmesi gereklidir. Sindirim Sistemi Sindirim sistemi, besinlerin vücutta izlediği güzergâh olan sindirim kanalından ve sindirime yardımcı organlardan oluşmaktadır. Sindirim sisteminin şematik gösterimi aşağıda verilmiştir. Sindirim kanalı organları; 1. Ağız Ağızda hem kimyasal hem de mekanik sindirim gerçekleştirilmektedir. Dişler gıdayı parçalayarak…
19. yüzyıl itibari ile mikroorganizmaların varlığının keşfedilmesi ve fermantasyon kimyasının açığa kavuşturulması, fermente ürünleri anlamamızı sağlamıştır. Gelişen teknoloji ile imkânlar da genişlemiş; spontan üretimi kontrol altına alarak daha sağlıklı ve standart bir fermente ürün üretim yöntemine ulaşma yolculuğu başlamıştır. Starter kültür, bu yolculuğun bir ürünüdür. Günümüzde fermantasyon tekniği kullanılarak süt ürünleri, et ürünleri, tahıl ürünleri, meyve ve sebze ürünleri, alkollü içecekler ve soya bazlı ürünler…