Likopen, bazı bitkisel gıdalarda bulunan; domates, karpuz ve pembe greyfurt gibi kırmızı ve pembe meyvelere karakteristik rengini veren renk pigmentidir. Likopen, sağlık açısından son derece faydalı bir moleküldür.
Likopenin sağlığa faydaları;
1.Bazı kanser türlerine karşı koruyabilir
Birçok çalışma, likopenin tümör büyümesini sınırlayarak meme ve prostat kanserlerinin büyümesini yavaşlatabileceğini göstermektedir.
Haftada en az iki porsiyon likopen açısından zengin domates sosu tüketen erkeklerin prostat kanserine yakalanma olasılığı, ayda bir porsiyondan az domates sosu tüketenlere göre %30 daha az bulunmuştur.
2. Kalp sağlığını destekleyebilir
Likopen, kalp hastalıklarında gelişmeyi veya erken ölüm riskini azaltmaya yardımcı olabilir. Serbest radikal hasarını, toplam ve “kötü” LDL kolesterol seviyelerini azaltabilir ve “iyi” HDL kolesterolü artırabilir.
10 yıl süren bir çalışma sonucunda araştırmacılar, kanında yüksek likopen düzeyine sahip metabolik hastalığı olan bireylerin erken ölüm riskinin %39’a kadar daha düşük olduğunu kaydetti.
3. Göz sağlığını destekleyebilir
Likopen, katarakt oluşumunu önleyebilir veya geciktirebilir ve yaşlı erişkinlerde körlüğün önde gelen nedeni olan makula dejenerasyonu riskinizi azaltabilir.
4. Ağrıları azaltabilir
Likopen, sinir ve doku hasarının neden olduğu bir ağrı türü olan nöropatik ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir.
5. Güneş yanığına karşı koruyabilir
Güneşin zararlı etkilerine karşı koruma sağlayabilmektedir. Gıdalardan veya takviyelerden günlük 8-16 mg likopen alımının, UV ışınlarına maruz kalmanın ardından cilt kızarıklığının yoğunluğunu %40-50 oranında azaltmaya yardımcı olduğu bildirilmiştir. Ancak unutmamak gerekir ki, likopenin UV hasarına karşı koruması sınırlıdır.
6. Beyin sağlığını destekleyebilir
Likopen’in antioksidan özellikleri, Alzheimer gibi yaşa bağlı hastalıklarda yaşanan nöbetleri ve hafıza kaybını önlemeye yardımcı olabilir.
7. Kemik sağlığına katkıda bulunabilir
Antioksidan etkisi kemik hücrelerinin ölümünü yavaşlatabilir, kemik yapısını güçlendirebilir ve kemiklerin sağlıklı ve güçlü kalmasına yardımcı olabilir.
Likopen zengini gıdalar
En önemli likopen kaynakları domates ve domates ürünleridir. Ayrıca, karpuz, kurutulmuş kayısı, kuşburnu ve pembe greyfurt da likopen içeren besinler arasındadır.
Yaygın olarak tüketilen sebze ve meyvelerin dışında, az bilinen bir yabani meyve de likopen içeriği bakımından oldukça zengindir. Güz yemişi meyvesi, likopen içeriği açısından aynı miktardaki domatesten 7 ila 17 kat daha fazla miktarda likopen içermektedir. (Güz yemişi meyvesi ile ilgili daha detaylı bilgi için bkz. Güz Yemişi Meyvesi; Özellikleri ve Sağlığa Faydaları)
Birçok besin öğesinin aksine, likopen ısıl işlem gördüğünde besleyicilik özelliğini kaybetmez. İşlenmiş domates ürünlerinde (salça, pastörize domates sosu, çorba vb.) işlenmemiş taze domateslere göre daha fazla likopen bulunur.
Pişirilmiş veya ezilmiş domatesler, yağ içeriğince zengin yemeklerle (salçalı makarna gibi) servis edildiğinde likopenin sindirim sisteminden kana geçişi kolaylaşabilmektedir.
Günümüz itibari ile önerilen günlük alım miktarı yoktur. Bununla birlikte, mevcut çalışmalardan günde 8-21 mg arasındaki alımların oldukça faydalı olduğu görülmektedir.
Gıdaların likopen içeriğine bakılacak olursa;
- Güz yemişi meyvesinin 100 gramında 58 mg,
- Domatesin 100 gramında 0.85-13.6 mg arasında,
- Bir kaşık salçada 20-23 mg,
- Bir kaşık ketçapta 4.0-5.0 mg,
- Karpuzun 100 gramında 4.77 mg,
- Pembe greyfurtun 100 gramında 0.75 mg bulunmaktadır.
Bu yazı da ilginizi çekebilir;
Kolajen; Vücuttaki İşlevleri ve Beslenme Tavsiyeleri
Be First to Comment